Hiện nay việc dạy học đang ngày càng được đổi mới, nhằm mục đích nâng cao chất lượng cho dạy và học đáp ứng được yêu cầu đổi mới của nền giáo dục nước nhà. Một trong những điểm được đặc biệt quan tâm đó là dạy học phải làm sao phát huy được tính chủ động tính tích cực cho học sinh như vậy mới đem lại được hiệu quả. Cho nên sau đây tôi xin chia sẻ một vài phương pháp trong dạy học nhằm kích thích được khả năng tự học của học sinh.
Phương pháp đóng vai
Thực chất của phương pháp này là giáo viên đưa ra tình huống rồi cho các em học sinh nhập vào từng vai cụ thể trong tình huống đó để thực hiện đầy đủ nội dung mà cần hướng đến cũng như ý đồ của giáo viên.
Phương pháp này được học sinh rất là thích thú bởi lẽ nó tạo ra được sự háo hức cho các em đôi khi đó là tiếng người thoải mái sau thời gian học căng thẳng, đồng thời giúp các em có được sự tự tin nhất định khi đứng trước đám đông, phát huy óc sáng tạo của các em tốt hơn. Khuyến khích các em cố gắng theo những chuẩn mực của xã hội.
Phương pháp vấn đáp
Với mục đích tạo ra sự chủ động cho học sinh, đồng thời qua việc vấn đáp chao đổi còn giúp cho mối quan hệ thầy – trò ngày càng gắn kết và gần gũi nhau hơn.
Vấn đáp tức là sự chao đổi qua lại giữa thầy và trò, thầy giáo đặt ra câu hỏi trực tiếp rồi sau đó học sinh trả lời, đây là vấn đáp trực tiếp thường sử dụng khi đang dạy học bài mới ở trên lớp. Ngoài ra còn có vấn đáp tái hiện tức là giáo viên đưa ra câu hỏi của bài học hôm trước rồi học sinh trả lời, hình thức vấn đáp này áp dụng cho kiểm tra bài cũ. Hình thức vấn đáp tiếp theo là giải thích minh họa người thầy đóng vai trò chính đưa ra nhiều ví dụ minh họa để học sinh hiểu.
Nhìn chung trong phương pháp này cần được phát huy rộng rãi cả thầy và trò đều đóng vai trò chủ đạo, kích thích rất tốt khả năng tư duy sáng tạo cho các em học sinh.
Phương pháp hoạt động nhóm
Trong bài học giáo viên có thể tùy vào nội dung của từng bài để chuẩn bị sẵn phương pháp cho phù hợp, có những bài có thể cho các em hoạt động làm việc theo nhóm, có thể chia lớp thành 4 – 5 nhóm tùy theo quân số trong lớp để chia sao cho hợp lý là được.
Phương pháp này khá phổ biến hiện này bởi vì nó tạo cho các em một tâm lý thoải mái khi được trao đổi làm việc cùng nhau, chúng ta đều biết không có ai là toàn diện mỗi người có những cách suy nghĩ khác nhau, chẳng hạn một bài toán có nhiều cách giải, mỗi em có những cách khác nhau cho nên việc trao đổi nhóm giúp các em rất nhiều, hay như một bài văn để khái quát được hay mỗi người có một cách viết khi được tổng hợp lại chắc chắn sẽ sẽ giúp bài hoàn chỉnh và sâu sắc. Vì lẽ đó việc tổ chức cho các em hoạt động nhóm là cần thiết khi dạy học hiện nay.
Đặt và giải quyết vấn đề
Phương pháp này có ý nghĩa rất là lớn bởi lẽ ngoài việc có tác dụng thúc đẩy học sinh tư duy sáng tạo và chủ động trên lớp nó còn có ứng dụng thực tiễn vào cuộc sống hàng ngày trong việc nhìn nhận và giải quyết các tình huống cụ thể.
Phương pháp này giáo viên sẽ đặt ra một tình huống sau đó các em học sinh sẽ suy nghĩ và tìm cách giải quyết, điểm nổi bật của phương pháp này là các em có thể đưa ra các ý kiến trái chiều nhau về tình huống đó mỗi người có cách nhìn nhận riêng, điều này kích thích rất tốt khả năng xử lí của các em, sau đó giáo viên sẽ tổng hợp lại và đưa ra cách xử lí phù hợp cho các em đồng thời sửa chữa những ưu nhược điểm cho các em, phân tích cho các em thấy những điểm các em đã đạt được cần phát huy tốt hơn nữa trong các tình huống lần sau, khuyến khích những bạn có câu trả lời thông minh có thể thông qua bằng việc cho điểm để khích lệ, còn những hạn chế thì hướng dẫn các em rút kinh nghiệm.
Phương pháp động não
Để có thể thực hiện được phương pháp này trong dạy học đòi hỏi người giáo viên phải có sự chuẩn bị chu đáo hệ thống những vần đề liên quan tới bài học, đó là những vấn đề mở làm sao càng có khả năng giúp các em tư duy càng tốt, nó sẽ phát huy tối đa được khả năng nhìn nhận đánh giá của mỗi em.
Các em học sinh sẽ kích thích được sự sáng tạo của trí óc, trong một khoảng thời gian ngắn sẽ nảy sinh ra được nhiều ý tưởng nhiều cách giải quyết cho vấn đề.
