Điểm qua những giải thưởng Văn học danh giá nhất thế giới, ta có thể kể đến giải Nobel, Pulitzer, Man Booker,… Đó là những danh hiệu cao quý mà bất kì nhà văn nào cũng mong muốn được nhận trong đời.
Giải Pulitzer
Giải Pulitzer là một giải thưởng của Mỹ, trao cho nhiều lĩnh vực, trong đó quan trọng hơn cả là về báo chí và văn học. Giải Pulitzer Văn học được thành lập bởi nhà báo người Mỹ Joseph Pulitzer – chủ bút báo New York World, được trao vào tháng 4 hàng năm bởi hiệu trưởng trường Đại học Columbia. Được thành lập năm 1917, cho đến nay, Pulitzer vẫn là một giải thưởng danh giá trong ngành báo chí. Hiện nay, giải thưởng Pulitzer có tới 21 hạng mục.
Người được trao giải hàng năm sẽ nhận được 10.000 đô la kèm theo một chiếc huy chương vàng.
Một vài gương mặt tác giả tiêu biểu đã đạt giải Pulitzer: Harper Lee (Giết con chim nhại), Ernest Hemingway ( Ông già và biển cả), Margaret Mitchell (Cuốn theo chiều gió)…
Tại lễ trao giải Pulitzer năm 2016, với tác phẩm The Sympathizer (Cảm tình viên), tác giả Nguyễn Thanh Việt được trao giải ở hạng mục Tiểu thuyết.
Giải Giller
Giải Giller được thành lập từ năm 1994 bởi doanh nhân Jack Rabinovitch dành để tưởng niệm vợ là nhà báo – nhà văn Doris Giller. Đây là một giải thưởng được trao thường niên cho tác giả người Canada có tiểu thuyết hoặc tập truyện ngắn xuất bản bằng tiếng Anh hay nhất trong năm.
Người đạt giải sẽ nhận được giải thưởng trị giá 100.000 USD và 2 tuần trải nghiệm văn hóa nghệ thuật tại Trung tâm Nghệ thuật và Sáng tạo Banff.
Năm 2016, với tác phẩm “Đừng có nói là chúng ta không có gì” (Do Not Say We Have Nothing), nhà văn Madeleine Thien đã đoạt giải thưởng cao quý này.
Một số tác phẩm đoạt giải Giller đã đươc dịch và xuất bản ở Việt Nam: Trốn chạy (Runaway – Alice Munro), Ở lưng chừng thời gian (The time in between – David Bergen).
Giải Nobel Văn học
Giải thưởng Văn học danh giá nhất phải kể đến là giải Nobel. Giải Nobel Văn học là một trong sáu nhóm giải thưởng của giải Nobel được thành lập năm 1901, và được trao thường niên cho bất kì một tác giả đến từ quốc gia nào với tác phẩm xuất sắc nhất của họ.
Giải Nobel Văn học được thực hiện theo nguyện vọng trong di chúc của nhà khoa học người Thụy Điển Alfred Nobel và do Viện Hàn lâm Thụy Điển xét duyệt. Kết quả được công bố vào đầu tháng 10 hàng năm.
Từ năm 2001, người được trao giải Nobel Văn học sẽ được tặng một huy chương vàng cùng với 1,4 triệu USD tiền thưởng.
Một số gương mặt tác giả tiêu biểu đã đoạt giải Nobel Văn học trong những năm gần đây: Alice Munro (2013), Patrick Modiano (2014), Svetlana Alexievich (2015)
Năm 2016, giải thưởng Nobel Văn học được trao cho ca sĩ, nhạc sĩ người Mỹ Bob Dylan vì đã tạo nên những diễn đạt thơ văn mới trong truyền thống ca nhạc Hoa Kỳ. Kết quả này khiến cho những fan hâm mộ của nhà văn Haruki Murakami thêm một lần nữa hụt hẫng vì thần tượng của họ lại một lần nữa ra về tay trắng.
Giải thưởng Sách quốc gia Mỹ
Giải thưởng Sách Quốc gia Mỹ được thành lập từ năm 1950, để vinh danh những nhà văn Mỹ xuất sắc ở các thể loại: tiểu thuyết, phi tiểu thuyết, thơ và sáng tác của tác giả trẻ.
Mỗi tác giả chiến thắng sẽ nhận được tượng đồng kỉ niệm cùng tiền thưởng trị giá 10.000 đô la Mỹ.
Tối 17/11, kết quả của giải thưởng Sách Quốc gia Mỹ đã được công bố. Theo đó, tại hạng mục Tiểu thuyết, Colson Whitehead chiến thắng với tác phẩm “The Underground Railroad”, Ibram X.Kendi với tác phẩm “Stamped from the Beginning: The Definitive History of Racist Ideas in America” chiến thắng ở hạng mục sách phi hư cấu. Ở hạng mục Thơ, Daniel Borzutzky đã được xướng tên với tập thơ “The Performance of Becoming Human”. Ở hạng mục Tác giả trẻ, đồng tác giả John Lewis, Andrew Aydin & Nate Powell với tác phẩm “March: Book Three” đã giành chiến thắng.
Giải Costa (Whitbread)
Giải Costa Book Awards, trước đây có tên là giải Whitbread, được trao hàng năm cho những nhà văn sống ở Anh và Ireland. Được thành lập từ năm 1971, giải thưởng này nhằm vinh danh “Những cuốn sách hay nhất trong năm”.
Giải thưởng này gồm 5 hạng mục: Thơ ca, Tiểu sử, Văn học thiếu nhi, Tiểu thuyết đầu tay, Tiểu thuyết hay nhất. Mỗi giải thưởng trị giá 5.000 bảng. Trong số 5 tác phẩm đoạt giải, ban tổ chức sẽ chọn ra một cuốn xuất sắc để trao giải Cuốn sách của năm trị giá 25.000 USD.
Tháng 11/2016, ban tổ chức đã công bố danh sách chung khảo giải Văn chương Anh Costa 2016. Kết quả cuối cùng sẽ được bật mí vào ngày 3/1/2017.
Giải Man Booker
Giải Man Booker Quốc tế là một giải thưởng Văn học được trao 2 năm một lần cho một tác giả còn sống thuộc mọi quốc tịch với tác phẩm xuất bản bằng tiếng Anh hoặc có thể dịch sang tiếng Anh, được thành lập năm 2004 do Man Group tài trợ.
Người đoạt giải sẽ nhận được giải thưởng là 50.000 bảng Anh, và mỗi tác giả chỉ được đoạt giải một lần duy nhất.
Với tiểu thuyết The Vegetarian (Người ăn chay), nữ nhà văn Hàn Quốc Han Kang đã giành chiến thắng giải thưởng Man Booker Quốc tế 2016 hôm 16/5.
Giải Miles Franklin
Miles Franklin là giải thưởng Văn học thường niên lớn nhất ở Australia để vinh danh tiểu thuyết và kịch viết về đời sống nước này xuất sắc nhất. Đây là giải thưởng được thành lập bởi Miles Franklin là một nhà văn người Úc. Giá trị giải thưởng lên đến 60.000 USD.
Với tác phẩm “The Way Natural of Things”, tác giả Charlotte Wood vừa được xướng tên tại buổi trao giải Miles Franklin ở Melbourne Writers’ Festival. Những nhà văn khác đạt giải bao gồm Tim Winton, Anna Funder, Steven Carroll và Thea Astely.
